Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD) yöneticileri, online platformda otomotiv gazetecileriyle buluştu. Otomotiv sektöründe yaşanan gelişmelerden, tedarik sanayinin durumundan ve Türkiye’nin bu yaşananlardan nasıl etkilendiğiyle ilgili açıklamalarda bulundular. TAYSAD Yönetim Kurulu Başkanı Albert Saydam ve bir önceki dönem TAYSAD Başkanı Alper Kanca, ana firmaların aynı dönemde tatil yapmalarını istediklerini ama bunun şimdiye kadar gerçekleşmediğine dikkat çekerek, şunları söylediler:
COVİD-19’UN ÜÇÜNCÜ DALGASI İLE CİP KRİZİ ÜRETİMİ DURMA NOKTASINA GETİRDİ
“Bu yıl covid-19 üçüncü dalgası ile çip krizi bir araya geldi. Ford Otosan zaten üç fabrikasının birini 2 aylığına aniden kapattı. Diğerleri de mayıs – haziran aylarında kapanacak” dediler. Saydam sözlerini şöyle sürdürdü “Gündemdeki birçok probleme rağmen 2021 senesinde 2020’ye göre bir iyileşme bekleniyor. Bu iyileşme, pandeminin ilk günlerinde söylenen “2019’u 2021’de yakalarız” söyleminden biraz uzak. Küresel anlamda daha uzun vadeli tahminlere bakıldığında daha kötümser bir tablo var. Öncelikle toplam otomotiv üretimine bakalım. Dünyada 100 milyon adetlik üretime ulaşılmasıyla ilgili tarih ötelenmekte. Son 3 yılda dünya, Avrupa ve ülkemizde üretim daralmış durumda” riye konuştu.
“ZORUNLU YILLIK İZİN KAÇINILMAZ OLDU”
Saydam sözlere şöyle devam etti “TAYSAD olarak Covid-19 sürecinin ilk anlarından itibaren etki araştırmaları yapıyoruz. Son olarak, dokuzuncusunu gerçekleştirdik ve sadece Covid-19 değil bağlantılı diğer krizlerden ne kadar etkilendiğimizi de araştırdık. Buna göre, katılımcı üyelerimizin yüzde 64’ü uzun süreli duruşlarda yıllık izin uygulaması yapacağını ifade etti. Çünkü, işimiz olmadığı zamanlarda daha çok kısa dönem çalışma uygulanıyordu, bundan dolayı izinlerin birikmesi söz konusuydu. Şu anda birikmiş olan bu yıllık izinleri eriterek ana sanayinin anons ettiği planlara uyuyoruz. Temmuz-Ağustos bakımlarımızı öne çekiyoruz. Üretim, Ağustos ayından itibaren devam edilecek denildiği için biz de yıllık izinlerimizi kullandırmaya başladık. Yıllık izinlerde çalışanlar haklarında kayıp yaşamıyor. Bununla beraber, yıllık izin kullanmayan düşük seviyede tedarik sanayi temsilcileri ise ücretsiz izinler kullandırılıyor. Bu bağlamda, tedarik sanayisinin yüzde 53,5’i ücretsiz ürünleri tüm personele kullandırmakta. Bu konuda mavi veya beyaz ayrımı yapmamakta. Yüzde 46,5 ise mavi yakaya ücretsiz izin kullandırmaktadır. Tabi büyük çoğunluğun yıllık izini tercih ettiğini göz önüne aldığımızda bunun düşük bir oran olduğunu belirtmek isteriz.
TAYSAD Başkanı Albert Saydam “Biz, ana sanayilerden her zaman yaz tatillerini aynı döneme getirmelerini talep ediyorduk ve bunun yapılmasının zor olduğu söyleniyordu. Ancak, pandemi bütün bu alışılmışları bozdu. Görünen o ki şu anda yarı iletken krizinden dolayı üreticiler tatillerini önümüzdeki Mayıs-Haziran’a çektiler. Biz de böylelikle toplu izin kullandırabileceğiz.
“ANİ DURUŞ VEYA BAŞLANGIÇ KARARLARI BİZİ ZORLUYOR”
Araştırma kapsamında, tedarik sanayisi temsilcilerine ana sanayiden beklentilerini de sorduk. Buna göre, tedarik sanayisinin yüzde 66’sı ana sanayilerin kısa-uzun vadeli planlamalarını paylaşmasını en büyük beklenti olarak görüyor. Çünkü, planlama otomotivde çok önemli. Duruş ve kalkışlar yerine orta hızda bir üretim yapmak bizim açımızdan kritik. Örneğin, bir hafta önce Ford Otosan’ın duyurduğu duruş kararı bizim için biraz sürpriz oldu. Tabi ki, durum Ford Otosan için de artık yönetilemez durumdaydı ki böyle bir karar almak zorunda kaldılar. Bu sadece Ford Otosan özelinde değil, diğer tüm üreticilerin ani duruş veya başlangıç kararları bizleri zorluyor” diye konuştu.
TAYSAD’ın eski başkanı Alper Kanca ise şunlar söyledi, “Biz küresel çalışıyoruz. Planlarımızı yurtdışındaki müşterilerimizi de dikkate alarak yapıyoruz. Her sene yurtiçi ve yurt dışında farklı ülkelerdeki müşterilerimiz genelde Ağustos ayında bakım tatili yaparlardı. Şimdi yabancılar için ayrı, Türkiye için ayrı planlamalar yapıyoruz. Şimdi bir anda planlar karışmaya başladı. Bu da yönetilmesi çok zor bir hal aldı” dedi.
“ANA SANAYİNİN İNDİRİM TALEPLERİNDEN VAZGECMESİ GEREKİYOR””
Kanca “Tedarik sanayicilerinin, ana sanayicilerden bir sonraki en büyük beklentisinin ise 2021 indirim taleplerinden vazgeçilmesi olduğunu görüyoruz. Üyelerimizin yüzde 64,8 gibi önemli bir kısmı yaşanan gelişmelerden yani maruz kaldıkları verimlilik ve kapasite kayıplarından dolayı ana sanayinin bu yılki indirim taleplerinden vazgeçmesi gerektiğini ifade ediyor” diye konuştu..
“ÜYELERİMİZİN YÜZDE 55’İ CİRO KAYBI BEKLİYOR”
TAYSAD Başkanı Saydam “Son olarak, üyelerimizin yüzde 55’i ana sanayinin ani duruş kararlarından dolayı cirolarında düşüş yaşayacağını tahmin ediyor. Bu düşüşün de yüzde 1-10 arasında gerçekleşeceği yaygın olarak tahmin ediliyor. Düşüş yaşayacağını bildirenlerin yüzde 33,3’ü düşüşü bu şekilde, yani yüzde 1-10 arasında ifade ediyor. Yüzde 11-20 arasında düşüş yaşarız diyenlerin oranı yüzde 11,7, yüzde 21-30 arasında düşüş yaşarız diyenlerin oranı ise yüzde 6,3 olarak dikkat çekiyor. Öte yandan, tedarik sanayisi temsilcilerinin yüzde 25’i ise ani duruş kararlarından ötürü cirolarında artış yaşayacağını kaydediyor. Bu da aslında çok iyi bir rakam. Demek ki tedarik sanayisi temsilcileri olarak farklı pazarlara giriyoruz. Başka ürün gamlarına yöneliyoruz. Bu artışın tamamına yakını ihracatla olacaktır diye tahmin ediyoruz” dedi.