DELOİTTE’un 30 ülkede gerçekleştirdiği Küresel Otomotiv Tüketici Araştırması’nın Türkiye verileri, Türk tüketicisinin araç yenileme eğilimini ve elektrikli araçlara yönelik beklentilerini ortaya koydu. Araştırmaya göre, Türkler elektrikli araçlarda özellikle 600 km ve üzeri menzili tercih ediyor.
Deloitte’un bu yıl 13’üncüsünü yayımladığı rapora Türkiye’den katılan 1.007 tüketicinin %78’i mevcut aracını en fazla 5 yıldır kullanıyor ve %73’ü önümüzdeki üç yıl içinde aracını yenilemeyi hedefliyor. Tüketicilerin yarısı yeni aracında farklı bir marka tercih ederken, üst segmente geçiş arzusu da dikkat çekiyor. İlginç bir şekilde, tüketicilerin yarısı ihtiyaçlarını karşıladığı sürece yerli ya da yabancı marka ayrımı yapmıyor ancak %68’i bir sonraki araçlarının ülkede ya da bölgede üretilmiş olmasını önemsiyor. Motor tipi tercihleri incelendiğinde, tüketicilerin %54’ü içten yanmalı motorlu araçları tercih ederken, %29’u hibrit ve sadece %11’i tam elektrikli (BEV) araçları planlıyor.
Araştırma, Türkiye’de elektrikli araç (EV) tercihinde en önemli etkenlerin başında düşük yakıt maliyetinin (%71) geldiğini gösteriyor. Çevre duyarlılığı (%53) ve sürüş deneyimi (%51) de diğer önemli nedenler arasında. Ancak elektrikli araçlarla ilgili endişeler de yok değil. Tüketicilerin başlıca endişeleri arasında menzil, şarj süresi, batarya değişim maliyeti, şarj istasyonu altyapısındaki eksiklikler ve batarya teknolojisi güvenliği yer alıyor.
Menzil beklentisine bakıldığında ise, tüketicilerin %32’si tamamen elektrikli bir aracın menzilinin 600 km ve üzerinde olmasını beklerken, %17’si 400-499 km, %15’i 500-599 km ve üçte biri 200-399 km arasında bir menzili yeterli buluyor. Bu durum, uzun menzilin Türk tüketicisi için kritik bir faktör olduğunu gösteriyor. Elektrikli araç satın almak isteyen tüketicilerin %53’ü 1 milyon TL ile 2 milyon TL arasında bir fiyat aralığına yöneleceğini belirtiyor.
Bu, özellikle %10 ÖTV dilimine giren araçların daha çok tercih edildiğini ortaya koyuyor. Şarj altyapısı konusunda ise, mevcut EV sahiplerinin %50’si ev ve ofis şarj ünitelerini kullanırken, %50’si kamuya açık istasyonları tercih ediyor. Gelecekte evde şarj tercihinin artacağı öngörülüyor. Dışarıdayken şarj için en çok tercih edilen seçenekler arasında yalnızca elektrikli araçlara ayrılmış şarj istasyonları ve EV şarj ünitesi olan geleneksel yakıt istasyonları öne çıkıyor. Tüketiciler, 40 dakikadan kısa şarj süresini ideal görüyor.
Yanmaz: EV’ye geçiş çok katmanlı bir paradigma değişimi sunuyor
Elektrikli araçlara geçişin yalnızca bir teknolojik dönüşüm olmadığını belirten Deloitte Türkiye Otomotiv Sektörü Lideri Özlem Yanmaz, rapora ilişkin değerlendirmelerini şöyle ifade etti: “Elektrikli araçlara geçiş; tüketici alışkanlıklarının, mobilite anlayışının, enerji sistemlerinin ve regülasyon yaklaşımlarının eşzamanlı yeniden kurgulanmasını zorunlu kılan çok katmanlı bir paradigma değişimi. Tüketici artık sadece bir araç değil, bir yaşam tarzı ve hizmet ekosistemi satın almak istiyor. Bu talep; mülkiyet yerine erişim, donanım yerine yazılım, sürüş yerine deneyim arayışına evriliyor.
Ancak bu evrim, hâlâ menzil kaygıları, altyapı yetersizlikleri, şarj süresi gibi fiziksel ve duygusal bariyerlerle sınırlanıyor. Dahası, tüketici verisinin güvenli işlenmesi ihtiyacı, finansal araçların çeşitliliği, üretici ile son kullanıcı arasındaki ilişkinin aracısızlaşması gibi başlıklar, sektördeki rolleri yeniden tanımlıyor. Otomotiv endüstrisi artık bir ürün sektörü değil, entegre bir mobilite deneyimi tasarlayıcısı olmak zorunda. Gelecek, yalnızca bataryaların doluluğu ile değil; aynı zamanda veri, güven, esneklik ve iş birliğiyle şekillenen sistemsel bütünlük ile inşa edilecek.”
