Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Eroldu, yılın ilk dokuz aylık değerlendirme toplantısında, sektörün üretim ve ihracatta kaydettiği başarıların arkasındaki “gizli tehlikeyi” gözler önüne serdi.
Eroldu, son iki yılda yapılan büyük yatırımların etkisiyle üretimde %3, ihracatta ise tutar bazında %12 artış yakalandığını, hatta 2025 yılının son 10 yılın en büyük yılı olacağını öngördüklerini belirtti. Ancak bu olumlu tablonun gölgesinde, sektörün uzun vadeli sürdürülebilirliğini tehdit eden en büyük sorunun, iç pazardaki yerli üretim payının dramatik düşüşü olduğunu vurguladı.
%30-%40’lar arasında kalmalı
“Bu oranın % 30, %40’lar arasında kalması lazım. Maalesef iç pazardaki yerli payının en düşük seviyede olması bu tablonun en kötü tarafı,” diyen Eroldu, yerli üretimin otomobilde %29, hafif ticaride ise %21 seviyelerine gerilediğini açıkladı. Bu düşüşün, gelecekteki yatırım fizibilitelerini olumsuz etkilediğini ve Türkiye’nin yatırım cazibesini azalttığını kaydetti.
Eroldu, yüksek enflasyonun maliyetleri artırması ve kurların düşük seyretmesiyle oluşan makasın, hem ana sanayiyi hem de tedarik sanayiyi boğduğunu söyledi. Eroldu “Kurların artmadığı bir ortamda enflasyonun artması ihracatçı açısından çok iyi bir şey değil. Hızlı hareket eden sektörlerde (tekstil gibi) üretim yeri değişiklikleri yaşanmaya başladı.
Biz şimdi tamam, Renault, Ford, Tofaş yatırım kararları aldık ama 2028’de bir daha alacağız. Bu işleri o yıllara doğru halledemezsek, bu yatırımlar Türkiye’de devam etmeyebilir. En yönetilmesi gereken konu; enflasyona paralel bir kur artışının olması lazım artık.”
K9 projesi Türkiye’yi zirveye taşıyacak
Eroldu, Tofaş’ın bünyesinde hayata geçecek olan ve Opel Vivaro ile Zafira gibi modelleri kapsayan K9 projesinin Türkiye’yi ticari araç üretiminde Avrupa’da tekrar birinciliğe taşıyacağını söyledi. Ayrıca, Oyak Renault’nun Boreal modeli, Hyundai’nin elektrikli araç üretimi kararı ve TOGG’un yeni modeli gibi gelişmelerin sektöre güç kattığını belirtti.
100 milyar dolarlık destek
Çinli markaların pazar payını artırması ve elektrikli araç yatırımlarındaki yavaşlık da ele alındı. Eroldu, Çin’deki otomotiv sanayiinin devlet kontrolünde olduğunu ve 100 milyar doların üzerinde destek aldığını öne sürerek, bu rekabetin adil olmadığını vurguladı.
Elektrikli araç üretimi konusunda ise Eroldu, mevcut yerleşik üreticilerin müşteri talebini takip etmek zorunda olduğunu belirtti. Yüksek teşviklere rağmen Türkiye’de elektrikli talebinin istenen seviyede olmadığını ve “1 milyon bataryayı ithal edemeyiz” diyerek, Türkiye’de elektrikli araç üretimi için batarya yatırımlarının ve yerel talebin paralel gelişmesi gerektiğini savunan Eroldu sözlerini şöyle sürdürdü, “Bugün müşteri profiline baktığımız zaman Türkiye’deki müşteri profili hala büyük oranda içten yanmalı. Hibrit de tercih etmiyor, çünkü bir artı fayda görmüyor.”
Türkiye için ciddi bir tehdit
Başkan Eroldu, AB ile ABD arasındaki çerçeve anlaşmanın, Türkiye’den ABD’ye ihracatta %25 gümrük vergisi uygulayarak rekabet dezavantajı yarattığını ve bu durumun acilen düzeltilmesi gerektiğini belirtti. Ayrıca AB’nin kamu alımlarında menşei şartı getirme tartışmasının, Gümrük Birliği’ne rağmen Türkiye’yi menşei hesabında dışarıda bırakma tehlikesi taşıdığını ve bunun Türkiye için ciddi bir tehdit olduğunu kaydetti. Öte yandan, ek mali yükümlülüklerin devreye girmesinin Çin gibi ülkelerle olan 5,6 milyar dolarlık dış ticaret açığını azaltma amacı taşıdığını, ancak bu düzenlemelerin temel amacının Türk sanayiini koruma içgüdüsü olduğunu sözlerine ekledi.
